Akyatan Lagünü (Gölü)
Akyatan Lagünü Türkiye’nin en büyük alanlı lagünüdür. 15 Nisan 1988’de Ramsar alanı ilan edilmiştir. Ramsar alanı, İran’ın Ramsar kentinde imzalanan sözleşmesiyle koruma altına alınmış alanları ifade etmektedir. Bir bölgenin Ramsar Alanı olarak ilan edilmesi oranın hayvan yaşamı ve bitki varlığı açısından korunması gereken önemli bir sulak alan olduğunu ifade etmektedir.
Akyatan Lagünü 2 km uzunluğundaki bir kanalla denize bağlanmaktadır. Günün belli saatlerinde denizden göle su akarken, ilerleyen saatlerde ise göl fazla suyunu denize boşaltmaktadır. Harbiş Plajının doğusunda yer alan, denizle bağlantı noktası olta balıkçıları tarafından da çokça tercih edilmektedir. Ova üzerinde yer alması nedeniyle ortalama derinliği az olup en derin yeri 4 metredir. Denizle bağlantısı nedeniyle suyu tuzludur; tuz oranı denizden uzaklığa ve mevsime göre değişmektedir.
Göl ile denizi ayıran kordon boyunca yüksekliği 20 m’yi bulan Türkiye’nin en büyük kumul tepeleri bulunmaktadır. Bu kumul alanın zamanla rüzgar erozyonuna yenik düşmesini engellemek amacıyla 1955 yılında ağaçlandırılmıştır. Bu ormanlık alan halep çamı, Kıbrıs akasyası, fıstık çamı ve selvi ağaçlarından oluşmaktadır. Akyatan, endemik bir tür olan kum zambağının da yoğun olarak yetiştiği yerlerdendir.
Akyatan Lagününü özel yapan bir başka öğesi de nergis adasıdır. Üzerinde tamamen doğal olarak yetişen nergislerden dolayı bu adla adılan ada yeni keşfedilmiştir. Sadece kayıkla ulaşılabilen bu adaya özelikle nergislerin açtığı ocak ve şuıbat aylarında gitmek eşsiz bir görseliğin yanı sıra yoğun nergis kokusuyla bambaşka bir deneyim olacaktır.
Ayrıca bu kumluk bölge yeşil deniz kaplumbağası ve adi deniz kaplumbağasının en önemli yumurtlama alanlarındandır.
Akyatan Lagünü yaban hayatı açısından da zengin olup özellikle çakal, tilki, kirpi, yaban kedisi gibi hayvanlara ev sahipliği yapmaktadır.
Akyatan Lagünü’nün en önemli özelliklerinden biri ise 250’den fazla farklı kuş türüne ev sahipliği yapmasıdır. Kış aylarında Anadolu’nun diğer bölgelerinin soğuk olması ve göllerin donmasının da etkisiyle kuzeyden gelen göçmen kuşlar burada konaklamaktadır.
Turaç, Saz Horozu, Kocagöz, Yaz Ördeği, Akça Cıbılıt, Mahmuzlu Kız Kuşu, Küçük Sumru, Flamingo, Suna, Fiyu, Dikkuyruk, Sakarmeke gibi kuş türleri burada barınmaktadır.
Akyatan Gölü’nde kuş gözlemciliği için bünyesinde gözlem kulesi de bulunan Kapı Ormanları tercih edilebilir.
Adana’daki diğer lagünlerle birlikte, Koruma Altına Alınan Yaban Hayvanları Listesi’nde bulunan 90 bin flamingoya ev sahipliği yapmaktadır. Türkiye’deki flamingoların %95’ine bu alan ev sahipliği yapmaktadır.
Akyatan Lagünü, 2020 yılında alınan kararla "Kesin Korunacak Hassas Alan" olarak tescil ve ilan edilmiştir.
Akyatan Gölü Nasıl Oluşmuştur?
Lagün kelimesinin kökeni İtalyanca ’da göl anlamına gelmektedir. Lagünler nehir veya dalgaların taşıdığı kum, çakıl vb. materyallerin koyların ağzını kapatmasıyla oluşan göllerdir.
Çukurova deltasındaki göl ve lagünler bataklık haline gelen alanların kıyıda oluşan kordonla denizden ayrılması sonucu oluşmuştur. Lagünün oluşması günümüzden yaklaşık 10 bin yıl önce Akdeniz’in seviyesinin değişmeye başladığı döneme denk gelmektedir.
Akyatan Gölü Nerede & Nasıl Gidilir?
Akyatan Gölü Adana’nın Karataş İlçesi’nde Gölkaya, İsahacılı, Çavuşlu ve Sarımsaklı köyleri arasında yer almaktadır. Karataş İlçe merkezine uzaklığı 4 km, Adana’ya uzaklığı ise 48km’dir.
Akyatan Gölü’ne özel araçla gitmek için en uygun yol, Karataş ilçe merkezine varmadan sağa Gölkaya köyü yoluna dönerek tabelaları takip etmektir. Bu nokta özel bir arazi aracına gerek duyulmadan herhangi bir binek araçla gidilebilecek tek noktadır.
Akyatan Gölü’ne ulaşmak için bir başka alternatifse Kapı Köyü Ormanlarına ulaşılarak aracı park ettikten sonra orman içi manzaralı ve keyifli bir yürüyüşle lagüne ulaşmaktır.
Dalyan balıkçılığı için Küçük Karataş köyü üzerinden dalyana ulaşmak gerekmektedir. Dalyan özel işletmelere kiralanmakta ve burada tutulan balıklar ihraç edilmektedir.
Akyatan Gölü’ne toplu taşıma ile ulaşım imkanı bulunmamaktadır.
